Web Standartları

Biz, web tasarımcılar yeni yüzyılın bilgi savaşçılarıyız. Her gün daha fazla müşteri, daha fazla web kullanıcısı, hızlı bağlantı eksikliği, standart olmayan yeni internet tarayıcıları, kullanılabilirlik, erişebilirlik gibi sorunlar ile karşı karşıyayız. Müşteri daha hızlı web sayfaları istiyor, müşteri "ortaya şöyle yanar-döner" birşeyler istiyor, müşteri ne istediğini bilmiyor, müşteri her zaman "haklı" olduğunu biliyor ve istenenler bitmiyor. Her gün bilgi dağarcığına yeni teknolojiler ekleniyor biz tasarımcıların. Arka fonsuz webden, tablolu webe zaman ilerliyor ve şimdi yepyeni bir cephede savaşmak zorundayız: web standartları..

Web standartları? O da ne ki acaba?

Her türlü endüstride standartlar mevcut. Araba yapımından, ev yapımına; kimyasal ürünlerin üretilmesinden, saç kesimine, birçok endüstri, bir takım standartları göz önünde tutuyor günlük islerini yaparken. Web bu endüstrilerden çok farklı değil. Web içinde de bir takım standartlar var ve bu standartlara web standartları adi veriliyor. Web standartları, değişik web cihazlarının, web içinde sunulan bilgileri ayni şekilde kullanıcıya göstermesine yardim eden bir takım teknolojileri toplamına verilen isim. Web standartları sayesinde, sunulan bilgi, herkes tarafından erişebilir hale geliyor. Önemli olan kullanıcının İnternet nasıl, ne ile bağlandığı değil; neye, hangi bilgiye ulaşmak istediğidir.

Bir dili konuşurken, bir takım dil bilgisi kurallarına uymak zorundayız. Web ülkesinde konusalın ana diller (X)HTML (Hypertext Markup Language) ve CSS (Cascading StyleSheets). İmla kılavuzu ise web standartları. Bu standartlar web tasarımcılarına bir sayfanın nasıl kodlanması gerektiğini göstermenin yani sıra İnternet tarayıcılarına bir sayfanın kullanıcıya nasıl görünmesi gerektiğini söyleyen bir takım kuralları içinde barındırıyor. Bu standartlar sayesinde, biz web tasarımcılar, her turlu İnternet tarayıcıları, İnternet kullanıcıları, web tasarım şirketleri, web sitesi isteyen müşteriler ayni dili konuşup birbirimizi anlayabiliyoruz.

Sunumun ve bilginin ayrılışı?

HTML, internet tarayıcılarına, bir sayfanın değişik kısımlarının nasıl gösterilmesi gerektiğini izah eden (baslık, paragraph vb.) ve içeriği (bilgi, metin vb.) sunan bir web dilidir. CSS ise İnternet tarayıcılarına bir sayfanın nasıl görünmesinin gerektiğini izah eden bir web teknolojisidir. İste bu ayırıma web standartları içinde " sunumun ve bilgini ayrılışı " deniyor. Yeni geliştirilen web standartları bu ayrımının yapılmasını önemle vurguluyor ve teşvik ediyor. Yani tablo içine gömülmüş resimler, transparan 1x1'lik resimleri ve bilgi tekniğini bir tarafa bırakıp, HTML ve CSS kullanarak bilginin ve sunumun ayrılması gerektiğini ve gerekliliğini bizlere anlatıyor web standartları.

Kim çıkardı simdi bunu başımıza?

World Wide Web Consortium (W3C). W W W ile ilgili tüm alanlarda araştırmaları yöneten ve standartları geliştiren ticari kurumlar ve eğitim kurumlarının konsorsiyumu.

Şimdiye kadar sizlere Web standartlarının NE? olduğunu açıklamaya çalıştım. Bundan sonraki kısımda ise NEDEN? ve NIYE? olduğunu açıklamaya çalışacağım.

Neden ve niye web standartları?

Birçoğunuz içinizden, "ne güzel tablo ile, flash ile canavar gibi sayfalar yapıyorum. Ne iş simdi bu standart işi" diyor olabilirsiniz ama inanın ki bir standartların birçok yararı var hem size, hem internete, hem internet kullanıcılarına hem de müşterilerinize. Peki bu bizim ne isimize yarayacak diyorsanız:

Erişebilirlik

Web standartları, bazı erişebilirlik kurallarını içerdiğinden, web standartlarını uygulayan bir sayfa, erişebilirlik yolunda büyük bir adım atmış olacaktır.

Ulaşılabilirlik

Eğer sunum ve bilgiyi, yeni geliştirilen CSS kuralları ile ayırırsanız, sunulan bilgi, herkese ve her cihaza ulaşabilecektir. Kullanıcı, yepyeni bir bilgisayar ya da cep telefonu tarayıcısı ayni bilgiye sorunsuz bir şekilde ulaşabilecektir.

Sayfanın Hızlı Yüklenmesi

CSS ile yapılan bir sayfa ile tablo ile yapılmış bir sayfa arasındaki boyut farkı yüzde 25 ile 50 arasında değişmektedir. Böylece yapmış olduğunuz sayfalar, diğer web standartlarını takip etmeyen sayfalara oranla daha hızlı yükleniyor ve böylece internet kullanıcıları ve müşteriniz daha mutlu oluyor. Eğer Jakob Nielsen'e inanan birisi iseniz, Jakob'un yaptığı bir araştırmaya göre kullanıcı bir sayfanın yüklenmesini 20 saniyeden daha fazla beklemiyor.

Düşük Bant Genişliği Kullanımı

Müşterilerinizin ya da sizin kişisel sayfalarınızı barındıran şirket, sizden ya da müşterilerinizden kullandığınız band genişliğine orantılı olarak aylık para alıyor. Eğer web standartları ile hazırlamış olduğunuz sayfaların boyutu küçük ise, web sitenizde daha düşük bir band genişliği kullanacak ve bu size yada müşterinize para tasarrufu sağlayacak.

Arama Motorlarında Yüksek Sıralama

Arama motorları içinde bir sıralamaya girmek giderek zorlaşıyor. Örneğin, Google, internette ki en büyük görme engelli kullanıcı. Google yanlızca tekstleri görüyor ve diğer resimleri, flash animasyonlarını, dinamik JavaScript menülerini göremiyor. Eğer bilgi ve sunumu ayrırsanız, Google sayfanızdaki her bilgiyi indeksleyeceğinden, sayfanız Google gibi bir çok arama motorunda daha yüksek sırada yer alacaktır.

Bakımı Kolay Siteler

Bilgi ve sunumun ayrılması sayesinde eğer site içinde, sitenin tümünü etkileyecek bir değişlik yapılması gerektiğinde, CSS dosyası üzerinde değişiklik yapılması, tüm siteyi etkileyecektir.

Internet kullanıcılarının Tecrübesinin Artması

Bazı internet kullanıcıları, popular olmayan cihazlar ve/veya iletişim sistemi kullanıyor olabilir. Bu tip cihazlar ile, web standartlarına uymayan sayfalara erişim zor olabilir. Eğer web standartlarına uyan sayfalar daha da yaygınlaşır ise ortalama bir kullanıcının internet tecrübesi daha da artacaktır.

Çok Uyumluluk, Az Arap Saçı

standartları izleyen bir sayfa yada bir uygulama, bu web standartlarını göze alarak yazılmış herhangi bir cihaz içinde sorunsuz bir şekilde çalışacaktır. Hepimizin çok iyi bildiği sorun ortadan kalmış olacak. Bir web sayfası her internet tarayıcısı, iletişim sistemi içinde ayni şekilde gösterecek.

Yarının Teknolojisine Hazır

Web standartları XML 'e uyumlu XHTML dilini kullanıyor. Bu ise yarinin teknolojilerine uyumlu web siteleri oluşturmamıza yarıyor. XML , XSLT, SVG, MathML gibi yarinin teknolojileri, web standartları ile uyumlu bu teknolojiler web standartları içinde şimdiden planlanmış durumda.

Düşük Maliyet, Para ve Zaman Tasarrufu

Web tasarımcıları, web standartları sayesinde, web sayfa yapımına ve bakımına daha az zaman harcarken, müşteri ve web tasarım şirketleri para ve zaman tasarruf edebilecekler. Diğer zaman tasarrufu sağlayacak unsura ise web tasarımcıları, sayfalarını 4 değişik internet tarayıcısında ve 3 değişik işletim sistemleri üzerinde test etmek zorunda kalmayacak.

Anlamsal Web Diline Destek

XHTML , CSS , HTML , RDF gibi birçok anlamsal web teknolojisinin standartlarını oluşturan W3C , birçok uzmanı ve web tasarımcısını bir şemsiye altında bir araya getirmek için zaman ve para harcıyor. Bu standartlara destek vermek, biz web tasarımcıların görevi olmalı. Böylece hiçbir gruba kendini beğendiremeyen web tasarımcıları bir grubun parçası olabilir.

Hukuksal Sorumluluğun Azalması

Birçok ülkede engelli İnternet kullanıcıları, istedikleri bilgiye ulaşamadıkları için, web sitesi sahibi şirketlere tazminat davası acıyorlar. Bu nedenle birçok ülkede (Ingiltere, USA, Avusturalya, Kanada) web sitelerinin erişebilirliği konusunda birçok kanun maddesi yasalara eklenmiştir. Eğer web tasarım şirketleri, web standartlarını uygularlarsa, erişebilir sayfalar yapmaya başlayacak ve böylece hukuksal sorumluluk azalacaktır.

Şimdi Ne Yapacağım Ben?

Web standartları yolunda öncellikle atabileceğimiz en önemli adim bence CSS öğrenmek. Internet üzerinde yada kitabetlerinde bulabileceğiniz birçok kaynak var. Bu sitede birçok yardımcı kaynak bulabileceksiniz yakında. Bu yazıyı okumanız, bu satıra kadar gelip, ne yapmak gerektiğinizi düşünmeniz bile web standartları yolunda atılmış büyük bir adim. Web standartlarına gönül vermiş birçok web tasarımcısı, kişisel ve kurumsal web sitelerini sizlere açmış ve bilgilerini paylaşmak için çaba harcıyor.

Umarım bu yazı sizi web standartları konusunda biraz olsun aydınlatmayı başardı.